Waarom de eerste Ford Focus in 1998 de autowereld op zijn kop zette

WAAROM DE EERSTE FORD FOCUS IN 1998 DE AUTOWERELD OP ZIJN KOP ZETTE





We gaan dit jaar veel terugblikken op autojaar 1998, en daarvoor trappen we af met de Ford Focus. Het is een van de belangrijkste nieuwkomers van dat jaar, en dat ligt alweer 25 jaar achter ons. De eerste Ford Focus was spraakmakend en zette de autowereld op zijn kop. Hier lees je waarom.

Hoe zag het aanlooptraject eruit?
Ford realiseerde zich dat het erop of eronder was na het moeizame bestaan dat de vijfde generatie Escort leidde. De anderhalf jaar geleden overleden Richard Parry-Jones, die heel veel heeft betekend voor de rijdynamiek die Fords vanaf eind jaren 90 kenmerkte, vertelde daarover ooit: “We waren goed in het verkopen van auto’s aan grote fleetowners, maar nu wilden we echt een auto die voor de berijder zelf prettig was.” De laatste Escort, de generatie van 1990 tot 1998, is meerdere keren gefacelift om hem actueel te kunnen houden. Met zijn opvolger wilde Ford een auto neerzetten die van meet af aan goed was en die net als zijn grote broer Mondeo wereldwijd inzetbaar zou zijn. Dat was onderdeel van de Ford 2000-strategie, dus moest de Amerikaanse Focus dezelfde zijn. In de jaren 80 was een Amerikaanse Escort op veel punten anders dan een Europese. In oktober 1996 stuurde Ford de Focus voor het eerst als gecamoufleerd prototype de weg op, precies twee jaar voor de marktintroductie. Bij het zien van de eerste spionageplaten gingen we nog uit van de naam Escort voor de nieuwe compacte midden-klasser. De codenaam voor het project-Focus was C 170. Eind 1996 wisten we dat de nieuwe designstijl New Edge zou gaan heten. De Focus was overigens niet de eerste New Edge-Ford, want de Ka kwam al in 1997, gevolgd door de Puma en de Cougar.



Op de foto hierboven en - onder designschetsen van de eerste Ford Focus Wagon. Die zou uiteindelijk wat minder extreem worden vormgegeven dan aanvankelijk de bedoeling was.



Hoe revolutionair was hij eigenlijk?
Het is voor een fabrikant altijd een grote gok om het bij een nieuw model van een zeer belangrijke lijn over een compleet andere boeg te gooien. Het New Edge-design was nogal een koers-verandering, en dan ook nog in het belangrijkste, maar ook zeer traditionele C-segment. Daarom was het misschien maar goed dat Ford na dertig jaar het typeplaatje Escort op de schroothoop gooide. Die beslissing werd pas vlak voor de marktintroductie genomen. Lange tijd wilde het Ford-management gaan voor de vertrouwde naam. Toen mediabedrijf Burda vernam dat de nieuwe auto van Ford hetzelfde zou gaan heten als zijn magazine Focus, stapte het naar de rechter. Uiteindelijk kreeg Ford toch groen licht voor de nieuwe naam en dat is maar goed ook. De Focus was immers in bijna alles anders dan zijn voorganger. Het uiterlijk was revolutionair, maar het onderstel ook. De achterwielophanging was standaard een multilinkconstructie, op alle uitvoeringen. Dat maakte de Focus mede zo’n scherp rijdende auto. Ook al kostte deze oplossing 50 euro extra per verkochte auto, het was achteraf de investering zeker waard. Tot die tijd was de torsieas gangbaar voor de achterwielen, de Focus zorgde voor een doorbraak en zette andere fabrikanten aan het denken. Overigens is in de compacte middenklasse een multilinkachterwielophanging op alle versies nog steeds niet gangbaar en wordt deze pas gemonteerd vanaf een bepaald vermogen. Nam de Focus dan niets over van zijn voor-ganger? Jawel, de Zetec-motorenfamilie. Dat waren zestienkleppers die al in de vroege jaren 90 in de Escort leverbaar waren. De motoren en versnellingsbakken waren dus zeker niet revolutionair.
Hoe werd de Focus onthaald?
Alle internationale autoprijzen die ertoe doen, sleepte Ford in de wacht, waarbij de Auto van het Jaar 1999-titel de belangrijkste is. AutoWeek maakte in oktober 1998 meteen een triotest, waarin een Ford Focus 1.6 16V werd vergeleken met een Opel Astra en een Volkswagen Golf. Met zijn fantastische rijeigenschappen won de Focus die test met verve. De enige minpunten waren de versnellingsbak en de wat kleine bagageruimte. ‘Reusachtig goed’, dichtte de testredacteur van dienst hem zelfs toe.

Wat waren de keuzes bij de marktintroductie?
De drie- en de vijfdeurs hatchback trapten het Focus-feestje af, in 1999 kwamen de twee andere carrosserievarianten. De Wagon was uiteraard zeer belangrijk voor Nederland, de sedan wat minder. Dieselrijders moesten nog even wachten tot 1999. De zelfontbranders die toen leverbaar werden, waren niet de meest geavanceerde die er waren. Commonrail-inspuiting deed pas in 2001 zijn intrede en dat was rijkelijk laat. De benzinemotoren waren van meet af aan de bekende 1.4 (80 pk), 1.6 (100 pk), 1.8 (115 pk) en 2.0 (140 pk), die al een paar jaar daarvoor hadden warmgedraaid in de Escort en Mondeo. Er waren drie uitrustingsniveaus, Ambiente, Trend en Ghia. Die laatste had wat meer chroom en Ghia-schildjes bij de C-stijl. Lichtmetalen wielen waren zelfs op deze topuitvoering niet standaard. En wat te denken van de zelfs op de Ghia standaard aanwezige 14-inch wielen? Voor die tijd was dat echt al klein. Wel kreeg je altijd andere doppen. Wilde je 15-inch wielen met wieldeksels, dan kon dat ook op de Trend. De 15-inch lichtmetalen wielen die je als optie op de Trend kon krijgen, zag je erg vaak. Zo was de Focus net even wat meer af dan met 14-inch stalen wielen met doppen.




Hoe werd hij ontvangen door de consument?
In 1999, het eerste volledige verkoopjaar van de Focus, eindigt de Ford op plek drie, achter de Volkswagen Golf en de eeuwige nummer één, Opel Astra. Dat was een opluchting voor het merk, want met voorganger Escort was het voor laatst in 1995 gelukt om op het podium te eindigen. In 1999 gingen er 22.281 Focussen op kenteken. Ondanks het revolutionaire uiterlijk kozen veel Nederlanders voor de Focus. Door zijn reputatie als best sturende auto in zijn klasse stapten mensen net wat gemakkelijker over de drempel die zijn opvallende uiterlijk voor velen opwierp. Het design van de Focus valt in de categorie ‘je vindt het mooi of helemaal niets’. Des te knapper dat de Ford Focus met 917.000 exemplaren wereldwijd de bestverkochte auto van 2001 werd.





Nog bijzonderheden tijdens zijn levensloop?
Een echt heftige versie verscheen er pas in 2002, alhoewel die ST 170 met 170 pk zelfs voor die tijd niet heel veel vermogen had voor een hot hatch. Eind dat jaar kwam echter die fantastische Focus RS. Dat is een van de beste hete hatchbacks aller tijden, met zijn standaard Quaife-differentieel, nog betere rijeigenschappen en speciaal voor deze uitvoering ontwikkelde 2.0-turbomotor. Die had 215 pk. De facelift had de Focus als model toen al achter de rug. In 2001 paste Ford heel kleine wijzigingen toe aan het uiterlijk. De knipperlichten voor verhuisden van de voorbumper naar de koplampen, die van helderder glas waren. Vanbinnen gingen de mensen van Ford al net zo minutieus te werk. Later heeft een Ford-bobo zich nog wel eens laten ontvallen dat ze bij de update in 2001 eigenlijk ook het interieur van de Focus naar een hoger plan hadden moeten tillen. Het materiaalgebruik kon volgens hem niet tippen aan dat wat je in het binnenste van de Volkswagen Golf IV aantrof. Airconditioning was vanaf de facelift op alle uitvoeringen standaard.





Wat waren zijn concurrenten?
Dat waren natuurlijk de Volkswagen Golf en de Opel Astra. Zijn voorganger Escort knokte in Europa al drie decennia in hetzelfde segment als de Opel Kadett, de voorganger van de Astra, en in 1974 was de Volkswagen Golf daarbij gekomen. Het was overigens geen toeval dat de Focus in 1998 werd gelanceerd, want in datzelfde jaar was de Opel Astra G de showrooms in gerold, de tweede generatie van de Astra. De Volkswagen Golf IV kwam eind 1997, en die was dus ook nog kakelvers bij het Nederlandse showroomdebuut van de Ford Focus, op 29 oktober van dat jaar. Het Duitse drietal was dus helemaal fris en monter, de Peugeot 306 was al wat ouder, de Renault Mégane was er sinds 1996 en zo kunnen we nog wel even doorgaan, want het C-segment was ontzettend groot en belangrijk. Elke volumefabrikant had wel zo’n model (Fiat Bravo/Brava, Alfa Romeo 145/146, Toyota Corolla, Nissan Almera en Mazda 323), al had de Focus in die dagen nog niet echt last van de Koreaanse inzendingen. Kia werd met de Sephia nog niet echt serieus genomen, Daewoo kwam wel al verrassend uit de hoek met de Lanos en Hyundai had vanaf 1999 de Accent.



Welke uitvoering spreekt het meeste tot de verbeelding?
Voor de Ford Focus RS ging Fords Special Vehicle Team zo ver dat de auto ontzettend duur werd: € 41.995. Het dure Quaife-differentieel, de Sparco-stoelen en het alleen voor deze uitvoering ontwikkelde turboblok dreven de prijzen op. Er zijn er tussen oktober 2002 en november 2002 4.501 van gebouwd (waarvan er 2.147 naar Groot-Brittannië zijn gegaan) en dat zie je aan de huidige prijzen: € 30.000 tot bijna € 40.000 wordt er wel voor betaald. Dat plaatst hem in het rijtje legendarische hete hatchbacks van begin deze eeuw, voor de eerste Volkswagen Golf R32 worden ook zulke bedragen betaald. Dus die RS spreekt het meest tot de verbeelding. Maar bij AutoWeek zijn we ook heel erg fan van de Focus Futura. Deze zeer luxe aangeklede Focus werd geleverd met onder meer leren bekleding, een sportief onderstel, sportstoelen, elektrische voorruitverwarming, 15-inch wielen en een navigatiesysteem met cd-wisselaar. De Futura-uitvoeringen bracht Ford uit ter ere van het honderdjarig bestaan van het merk, in 2004. Dat betekent dat de Focus Futura echt een laatste opleving van de Focus 1 was, in september van dat jaar kwam immers de tweede generatie. De Focus Futura werd geleverd met de 1.6-benzinemotor en de 1.8 TDCi-commonrail-diesel.

Hoeveel zijn er gebouwd en hoeveel zijn er nog over?
De eerste Ford Focus is geproduceerd in Europa en Amerika. In het Duitse Saarlouis en het Spaanse Valencia liepen er 3.660.491 van de band. In de VS en Mexico zijn 2.154.932 exemplaren gebouwd. In totaal dus ruim 5,8 miljoen exemplaren.

Aantal Focussen van de eerste generatie op Nederlands kenteken: 26.919
1998 139 (alleen hatchbacks)

1999 2.529

• Hatchback 1730
• Sedan 167
• Wagon 632

2000 2.987

• Hatchback 1.739
• Sedan 281
• Wagon 967

2001 3.301

• Hatchback 2.128
• Sedan 181
• Wagon 992

2002 4.621

• Hatchback 1.711
• Sedan 356
• Wagon 2.554

2003 4.991

• Hatchback 1.810
• Sedan 175
• Wagon 3.005

2004 7.019

• Hatchback 3.461
• Sedan 64
• Wagon 3.494

2005 1.332

• Hatchback 621
• Sedan 4
• Wagon 707

bron: vinacles

Wat is de impact van de Ford Focus geweest?
Ford legde de lat voor rijeigenschappen zo hoog in de compacte middenklasse dat de auto nog steeds geldt als de maatstaf wanneer het op rijplezier en wegligging aankomt. De Focus is mede daarom bepalend voor het imago dat Ford nog steeds heeft. Alle modellen van Ford voelen sportief aan. De basis van de eerste Focus hielp ook andere merken die toen nog tot de Ford Motor Company behoorden. De eerste Mazda 3 en de Volvo S40/50 maakten er gebruik van en ook die werden geprezen om hun rijeigenschappen. De Ford Focus Mk1 had zo’n sterk ontwerp dat velen teleurgesteld waren bij het zien van de tweede generatie. Die oogde gewoon saai naast zijn voorganger. Wat betreft design heeft geen enkele Focus na de eerste zo’n indruk gemaakt. Er komen in deze serie over de topauto’s van 1998 nog vele andere merken aan bod, maar de eerste Focus is de beste compacte middenklasser van de afgelopen 25 jaar. In elk geval is het de C-segmenter met de meeste impact in deze periode.

Via AUTOWEEK